De Europese Verklaring van Erfrecht en de buitenlandse erfenis

Nationale grenzen hebben steeds minder invloed op hoe en waar wij leven. Veel EU-burgers werken in het ene land en wonen in het andere, internationale huwelijken zijn aan de orde van de dag en emigreren naar een ander land is eenvoudiger geworden. Terwijl wij de landsgrenzen vaak zonder na te denken overschrijden, is de wetgeving niet zo flexibel. Daar lopen we dan weer tegen aan op het moment dat er iets juridisch geregeld moet worden.

Een erfenis is een voorbeeld van een aangelegenheid die, op het moment dat er meerdere landen bij betrokken zijn, behoorlijk gecompliceerd kan lijken. Bijvoorbeeld als u bij overlijden van een oudtante uit het buitenland erfgenaam bent, en deze oudtante een huis in Duitsland aan u nalaat. Zeker als u geen Duits spreekt, kan de afwikkeling van de erfenis dan knap lastig lijken.

Daarom geven wij in dit artikel de belangrijkste informatie met betrekking tot erfenissen met internationale aspecten, leggen we aan u uit welke regelingen hierbij een rol spelen en hoe de notaris u hierbij kan ondersteunen.

De Europese erfrechtverordening

Een van de belangrijkste aspecten is de Europese erfrechtverordening. Deze is in 2015 in werking getreden, waardoor de afwikkeling van grensoverschrijdende nalatenschappen binnen Europa (met uitzondering van het VK, Ierland en Denemarken) vereenvoudigd werd.

De gehele verordening is geheten:
"Verordening (EU) Nr. 650/2012 van het Europees parlement en de raad van 4 juli 2012 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen en de aanvaarding en de tenuitvoerlegging van authentieke akten op het gebied van erfopvolging, alsmede betreffende de instelling van een Europese erfrechtverklaring." 
In dit PDF kunt u de volledige tekst van de verordening lezen.

Voor deze datum kon het afwikkelen van internationale nalatenschappen erg ingewikkeld worden voor de nabestaanden. Het erfrecht is namelijk in elk EU-land verschillend en een testament uit het ene land is niet zomaar geldig in een ander land. Daardoor kan het voorkomen dat bij overlijden niet duidelijk is welk erfrecht nou eigenlijk van toepassing is. Gelukkig is dat vanaf 2015 beter geregeld - sinds de invoering van de Europese erfrechtverordening geldt namelijk één erfrecht bij de afwikkeling van internationale nalatenschappen.

Europese Verklaring van Erfrecht (EVvE)

De Europese Verklaring van Erfrecht speelt hierin een essentiële rol. Het kan namelijk zijn dat u als erfgenaam een dergelijke verklaring nodig heeft. Bijvoorbeeld als - zoals in het boven genoemde voorbeeld van de oudtante - de erflater vermogen heeft in het buitenland, maar de laatste woonplaats van de erflater in Nederland was of er sprake is van een testament met een Nederlandse rechtskeuze.

In de EVvE wordt verklaard wie erfgenamen zijn en welk erfrecht van toepassing is op de nalatenschap. Deze verklaring wordt door alle deelnemende landen geaccepteerd. Dat maakt het voor de erfgenamen of executeurs mogelijk om toegang te krijgen tot buitenlandse bankrekeningen of om woning in het buitenland – bijvoorbeeld het bovengenoemde huis uit Duitsland - te verkopen of wel op eigen naam te zetten.

Dankzij deze EVvE is het bij de afwikkeling van internationale nalatenschappen in de desbetreffende Europese landen niet meer nodig om verschillende procedures te volgen om de noodzakelijke verklaringen van erfrecht of vergelijkbare documenten te verkrijgen. De Europese verklaring van erfrecht is in iedere lidstaat namelijk geldig en ziet er in ieder lidstaat qua uiterlijk hetzelfde uit. Dit maakt het proces dus veel eenvoudiger!

Wanneer en door wie kan de Europese verklaring van erfrecht worden afgeven?

Allereerst is van belang dat de EVvE kan alleen worden afgegeven als de erflater is overleden op of na 17 augustus 2015. Als de erflater voor die datum is overleden, moeten de erfgenamen voor een verklaring van erfrecht alsnog naar de notarissen/rechtbanken in de landen waar zich het vermogen van de erflater bevindt.

Verder is het belangrijk te weten dan de EVvE kan worden aangevraagd door de erfgenamen of executeurs van een erfenis. Een legataris* kan dit niet doen.

*Een legataris is iemand die een legaat ontvangt uit een erfenis. Een legaat is een specifiek erfstuk of geldbedrag.

En wie kan deze EVvE dan afgeven? In Nederland mag de notaris Europese Verklaringen van Erfrecht afgeven. Dit is echter wel afhankelijk van de vraag waar de erflater zijn laatste woonplaats had en of er een rechtskeuze is gemaakt.

De Nederlandse notaris is bevoegd als:

• de erflater zijn laatste woon- of verblijfplaats in Nederland had, ook al heeft de erflater een andere nationaliteit;
• de erflater met Nederlandse nationaliteit in zijn testament een rechtskeuze voor Nederland (expliciet of impliciet) heeft gemaakt, ongeacht de laatste woon- of verblijfplaats van de erflater.

In het geval dat de erflater een rechtskeuze voor het Nederlandse recht heeft gemaakt én de laatste woon- of verblijfplaats van de erflater in het buitenland was, moet de bevoegdheid van de Nederlandse notaris nog wel door alle betrokkenen uitdrukkelijk aanvaard worden.

Conclusie
Dankzij de Europese Erfrechtverordening van 2015 is het afwikkelen van een nalatenschap met internationale aspecten (binnen de EU) aanzienlijk overzichtelijker geworden. Op die manier zijn de Europese landen weer een stuk nader tot elkaar gekomen – een ontwikkeling die aansluit aan onze toenemende internationale levensstijl.

De familierechtexperts van Van Weeghel Doppenberg Kamps Notarissen hebben inmiddels veel ervaring met het afgeven van de EVvE. Ons kantoor is een van de weinige notariskantoren in Nederland die dit aanbiedt. Bovendien bieden wij ook aan deze EVvE in het Duits op te stellen. Daarmee bespaart u de kosten van een vertaling.

Neemt u bij vragen rondom een internationale nalatenschap vooral contact op met één van onze medewerkers van de afdeling familierecht.